Geschiedenis en erfgoed
Hendrik-Ido-Ambacht heeft een rijke historie. Via deze pagina komt u bij info over monumenten, archeologisch onderzoek en meer.
Ook in Ambacht worden eens in de zoveel tijd interessante archeologische vondsten gedaan. Die helpen ons om meer zicht te krijgen op ons verleden. Hoe leefden de mensen toen? Wat kunnen we elders in de grond verwachten?
Meer hierover leest u op onze pagina Archeologie.
Wie het gemeentehuis binnenstapt, loopt langs ons gemeentewapen. Dit kunstwerk werd in 1951 aan de buitengevel van het voormalig Raadhuis gehangen, toen dat gebouw in gebruik werd genomen.
Gemeentewapen bij binnenkomst Gemeentehuis
Hoe Hendrik-Ido-Ambacht aan het heraldisch wapen zelf komt, is onbekend. Toen de toenmalige gemeente het wapen in 1815 bij de Hoge Raad van Adel wilde laten vastleggen, liet ze weten dat het wapen al heel lang in gebruik was, maar er verder geen achtergrond over bekend was. Het wapen werd in 1816 officieel verleend en staat omschreven als
Van zilver beladen met 3 sautoirs. Het schild gedekt met eene kroon van goud, vercierd met 13 paarlen en vastgehouden door 2 klimmende leeuwen in hunne natuurlijke verwen
Sautoirs is te vertalen als Andreaskruisen, dus de zwarte kruisen in het schild. Verwen is een oudere term voor 'verven', beter gezegd 'kleuren'.
Dat het wapen al in 1816 lang in gebruik was, klopt, want in de Dorpskerk hangt een gebrandschilderd raam uit 1668 met in het midden dat wapen als behorend tot de heerlijkheid Hendrik Ido en Schildmanskinderen Ambacht. Het wapen zal toen niet nieuw zijn geweest. Bij de fusie in 1855 van de 2 gemeenten Sandelingen Ambacht (wapen: drie zilveren hanen op een rode achtergrond) en Hendrik Ido Schildmanskinderen en de Oostendam tot Hendrik-Ido-Ambacht, bleef het wapen blijkbaar ongewijzigd.
Het Ambachts gemeentewapen lijkt op het oude wapen van Drimmelen. In het 14e eeuws Wapenboek van Beyeren staat het wapen van Willem van Drimmelen in omgekeerde kleurstelling opgenomen: zilveren kruisen op een zwart schild. Maar een directe relatie tussen Hendrik-Ido-Ambacht en Drimmelen is (vooralsnog?) onbekend...
Wel weten we dat onze naamgever, Hendrik Yden en zijn opvolgers als heer van Hendrik-Ido-Ambacht andere wapens voerden. Bijzonder is ook dat aan een officieel document uit 1760 het dorpszegel van 'Hendrik Ido' hangt wat niet lijkt op het gemeentewapen dat dus in 1816 officieel werd vastgesteld…
Wel vinden we ook in het Ambachts straatbeeld op in ieder geval twee gebouwen het gemeentewapen van Ambacht: aan een uitbouw vand e al genoemde Dorpskerk en aan het oude Gemeentehuis aan de Waal, waar al heel lang een kapper in gevestigd is.
De Ambachtse Rijks- en gemeentelijke monumenten zijn opgenomen in het Rijksregister.
Meer hierover en andere bijzondere locaties in Hendrik-Ido-Ambacht vindt u op onze pagina Monumenten.
Hendrik-Ido-Ambacht, in de volksmond t'Ambacht genoemd en vaak afgekort tot ('t) Ambacht, wordt ook wel aangeduid als 'het Waaldorp'. Ambacht maakt deel uit van de Zwijndrechtse Waard, een gebied dat sinds ongeveer het jaar 1000 permanent bewoond wordt. Aan de Waal zijn ook sporen uit de Romeinse tijd gevonden.
Meer hierover leest u op onze pagina Ontstaan en verleden.
In de zomer van 2024 publiceerden we historische beelden en de situatie zoals die in 2024 is. Ook gaven we er wat duiding bij.
Meer hierover leest u op onze pagina Tijdreis.