Archeologie

Aan de Ambachtsezoom wordt in opdracht van de gemeente een nieuw bedrijventerrein aangelegd. Van oktober tot december 2017 onderzochten archeologen van RAAP deze locatie.
Uit het onderzoek blijkt dat dit gebied van de 12^e tot begin 14^e eeuw door mensen gebruikt werd. Het onderzocht gebied is bijna een hectare groot en het onderzoek leverde bijzondere en onverwachte vondsten en sporen op. Het licht een tipje van sluier op en geeft daarmee zicht op de leef- en werkwijze van de eerste Ambachters.

Deze Werra-borden werden in 2013 gevonden in wat nu De Volgerlanden genoemd wordt, op de plek waar ooit Huis Vredenborg stond, en zijn tentoongesteld in het Rijksmuseum voor Oudheden, als onderdeel van de expositie 'archeologie uit je achtertuin'.

Hendrik-Ido-Ambacht ligt in de Zwijndrechtse Waard, die in 1332 opnieuw bedijkt werd. De 16 aandeelhouders daarin kregen ieder een hoofdland en een 'volgerland', een stuk land elders in de waard. De Volgerlanden is tegenwoordig een jonge, groene en waterrijke wijk.

Werra-aardewerk was populair tussen 1575 en 1630. De vindplaats van het bord is vlakbij de plek waar Huis Vredenborg stond. Op een landkaart uit 1584 lijkt dat huis afgebeeld te staan, maar "Vreedenborch” wordt pas in 1664 voor het eerst in historische bronnen genoemd. Had het huis eerder misschien geen, of een andere naam?

 

Uitsnede van de landkaart uit 1584, waarop rechts Vredenborg afgebeeld lijkt te staan.

Onderzoek
Archeologen van RAAP onderzochten in het voorjaar van 2016 het terrein waar Vredenborg stond. Projectleider Mina Jordanov zei toen: “We hebben fundamenten uit de 17e tot 19e blootgelegd. In de ophogingslagen, beerputten, afvalkuilen en gedempte sloten vinden we veel keramiekscherven, botresten, glas en metaal. Ook hebben we meerdere water- en beerputten aangetroffen, die door goten met elkaar en de sloot verbonden zijn. De sloot heeft een vrij complexe houten beschoeiing." Of de fundamenten behoren bij het huis dat op de kaart uit 1584 staat, is vooralsnog niet bekend.

Bewoners
De inhoud van de beerputten kan veel vertellen over de bewoners. Mina: "Vooral als we de zaden, pollen en botresten onderzoeken, maar natuurlijk ook de gebruiksvoorwerpen. Zoals de houten ladder, die we in een grote overwelfde beerkelder vonden. Misschien zijn ze eerder geruimd, maar we hopen toch resten van de oudste fase van Vreedenborg, uit eind 16e eeuw, te vinden. We komen veel fragmenten van luxe serviesgoed tegen, ook van Werra-borden. Maar zo'n gaaf exemplaar als voor 'Archeologie uit je achtertuin' is zeldzaam."

Achtertuin
Floor van de Velde, wethouder Kunst en Wonen van gemeente Hendrik-Ido-Ambacht, is enthousiast: ”Ons Werra-aardewerk vormt een mooie brug tussen verleden en toekomst. Ik vind het mooi dat Ambacht met beide respectvol omgaat. Binnenkort kan een Ambachts kind bij een bezoek aan dit museum zeggen: Dit bord lag misschien in mijn achtertuin!”

Archeologie uit je achtertuin op de kaart.

 

Op 1 september 2007 trad de Wet op de archeologische monumentenzorg (Wamz) in werking. Hiermee gaf het toenmalige kabinet uitvoering aan het verdrag van Malta (ook wel verdrag van Valletta genoemd). Met dit verdrag beogen de lidstaten van de Raad van Europa archeologische monumentenzorg een nadrukkelijke plaats in de samenleving te geven.

De uitgangspunten van het Verdrag van Malta zijn in 2007 opgenomen in de Monumentenwet 1988. Gemeenten hebben in de beleidsuitvoering binnen de nieuwe wetgeving een grote verantwoordelijkheid voor en een sturende rol in beheer en behoud van archeologische en cultuurhistorische waarden.

Het gemeentelijk archeologiebeleid is op 13 januari 2014 vastgesteld door de gemeenteraad.

Ook Historisch Genootschap Hendrik-Ido-Ambacht geeft op zijn website aandacht aan archeologie: historhia.nl/historie/archeologie

Wie geïnteresseerd is in archeologie in onze streek, vindt meer informatie op de website van AWN Lek- en Merwestreek. 

Heeft u zelf een bijzonder (en) oud voorwerp in Ambachtse grond gevonden, dan ontvangen we uw melding graag via het online formulier Melding oudheiudkundige vondst..