Ontstaan en verleden
Hendrik-Ido-Ambacht wordt ook wel aangeduid als 'het Waaldorp' en ligt in een streek die sinds ongeveer het jaar 1000 permanent bewoond wordt.
Landbouw, veeteelt en visserij waren eeuwenlang vrijwel de enige middelen van bestaan.
In 1322 overstroomde het gebied waar Ambacht in ligt. Tien jaar later kwamen Graaf Willem III van Holland en Hendrik van Brederode overeen om het gebied dat wij nu kennen als de Zwijndrechtse Waard in te polderen. Hendrik-Ido-Ambacht, dat in die Zwijndrechtse Waard ligt, eert de graaf met de Graaf Willemlaan. In de loop van de eeuwen kwam de grond in handen van andere adel en welgestelden uit Dordrecht en elders. Namen van die eigenaren zijn terug te vinden in Ambachtse straatnamen als Pompe van Meerdervoortsingel Duivenvoorde, Van Polanenstraat, Van Assendelftgaarde, Van Kijfhoekstraat enzovoort.
In 1514 telde het huidig Hendrik-Ido-Ambacht ongeveer 240 inwoners, merendeels boeren en arbeiders. In de tweede helft van de 16e eeuw, aan het begin van de opstand tegen Spanje, ontstonden nijverheid en industrie langs de dijken aan de Waal en de Noord. Enkele zoutketen, twee steenbakkerijen en een trasmolen waren er te vinden. Ook tuinbouw en vlasteelt begonnen een rol te spelen. De opkomst van de industrie speelde een belangrijke rol in de toename van de bevolking. Omstreeks 1750 was het inwonersaantal gestegen tot rond de 800, een eeuw later waren het er 1.000 meer.
In de 19e eeuw nam de industrialisatie van Duitsland in hoog tempo toe. Er werden steeds grotere (stoom)schepen gebouwd. Ook de omvang van de scheepvaart langs Hendrik-Ido-Ambacht nam toe. Het getijdeverschil bracht twee Ambachters op het idee om een scheepssloperij op te zetten. Hendrik-Ido-Ambacht kreeg zo wereldwijde bekendheid als het 'scheepssloopdorp'. Dankzij de opkomst van industrieën in de omgeving kregen arbeiders vaste aanstellingen met beter loon. De seizoensarbeid op de boerenbedrijven werd zo meer en meer verdrongen.
De huidige gemeente Hendrik-Ido-Ambacht ontstond in 1855. Sandelingenambacht en Hendrik-Ido-Ambacht met het bijbehorend Schildmanskinderen Ambacht werden samengevoegd. Na de Tweede Wereldoorlog maakte de gemeente een sterke groei door. In de jaren '40 en '50 werden de wijken Oostendam en Overkerk gebouwd. Later volgden de wijken Krommeweg, De Sandeling en, begin 21e eeuw, De Volgerlanden.
Ambacht telt 9 rijksmonumenten en 28 gemeentelijke monumenten, waaronder de deels 14e eeuwse kerktoren, enkele eeuwenoude boerderijen en monumentale arbeiderswoningen. De monumenten zijn verbonden met het verleden van Hendrik-Ido-Ambacht en worden daarom gekoesterd.
Meer informatie over het verleden van Hendrik-Ido-Ambacht is te vinden bij het Historisch Genootschap Hendrik-Ido-Ambacht (www.historhia.nl) en Regionaal Archief Dordrecht, dat de archieven van gemeente Hendrik-Ido-Ambacht beheert. Mooie oude afbeeldingen vindt u ook in beeldbank.regionaalarchiefdordrecht.nl.